ถึงศิษย์รัก… รศ.ประพนธ์ จ่ายเจริญ
อาจารย์อีกหนึ่งท่านที่เชี่ยวชาญทางด้านคณิตศาสตร์มาก ด้วยเทคนิคเคล็ดลับการฝึกฝนต่างๆ คิดแบบฝึกหัดที่เหมาะกับความสามารถของเด็กสาธิตส่งผลให้คะแนน โอเน็ต ของโรงเรียนเราอยู่ในระดับที่สูงจนเป็นที่น่าพอใจ สัปดาห์นี้เราจะได้พบกับ ตัวพ่อทางวิชาคณิตศาสตร์ ของฝั่งประถม เชิญพบกับ รศ.ประพนธ์ จ่ายเจริญ กันค่ะ
รศ.ประพนธ์ จ่ายเจริญ
อาจารย์ประพนธ์ ตำแหน่งทางวิชาการคือ รองศาสตราจารย์ เริ่มทำงานที่โรงเรียน ตั้งแต่ปี พ.ศ.2524 ตอนนั้นเข้ามาสอนชั้น ป.1 และ ป.2 วิชาคณิตศาสตร์ ภาษาไทย สังคม แล้วก็มีวิชาเกษตรบ้างลูกเสือบ้าง ภายหลังเปลี่ยนจากสอน ป.1 มาเป็น ป.2 สอนอยู่ประมาณ 8 ปี แล้วเลื่อนไปสอน ป.3 ป.4 แล้วข้ามไปสอน ป.6 เลย วิชาหลักคณิตศาสตร์อย่างเดียว เป็นอาจารย์ประจำชั้นควบคู่ไปด้วย สอน ป.6 นานมาก สอนตั้งแต่ พ.ศ.2534 วิชาคณิตศาสตร์อย่างเดียว จนเกษียณเลย
ด้านงานบริหารอาจารย์มีตำแหน่งเป็นรองผู้อำนวยการมา 2 สมัย ครั้งแรกตอนสมัยอาจารย์นันทรัตน์เป็นผอ. เป็นรองผอ.สารสนเทศ พอมาเป็น ผอ.สุขุมาล ก็มาเป็นรอง ผอ.วิจัยและนิเทศ ก็มาดูแลด้านการวิจัย
นอกจากนี้ยังมีอีกหนึ่งงานที่ครูภูมิใจ คือ การเป็นผู้กำกับเวทีการแสดงประจำปีของโรงเรียน ครูต้องทำหน้าที่ จัดลำดับคิวการแสดง รวมถึงประสานงาน แสง เสียงบนเวที เริ่มแรกครูเรียนรู้งานจาก ผอ.ศูนย์วัฒนธรรมจนกระทั่งท่านเกษียณไป จึงต้องรับผิดชอบตำแหน่งนี้อย่างเต็มตัว ซึ่งครูทำหน้าที่นี้มานาน แม้ว่าเกษียณแล้วก็ยังได้รับเชิญให้กลับมาช่วยงานนี้ ความสำคัญของงานนี้คือ ต้องพยายามทำให้การแสดงลื่นไหลไม่ติดขัด เกิดความผิดพลาดน้อยที่สุด โดยครูมีหลักการทำงานคือ “รอยต่อของแต่ละคิวจะต้องไม่สะดุด และจะไม่ให้คนดูรอเกิน 3 วินาที” ครูต้องมีสมาธิและแก้ปัญหาเฉพาะหน้าอยู่ตลอด เพื่อให้การแสดงของโรงเรียนออกมาดีที่สุด ผู้ชมมีความสุขจากการชมการแสดงของเด็กๆ ลูกๆหลานๆ
เมื่อมีคนชื่นชมว่าการแสดงดีมาก ทุกอย่างเหมือนมืออาชีพ ครูก็จะมีความสุขทุกครั้ง แม้ว่าหน้าที่นี้จะไม่ถูกกล่าวถึงก็ตาม มันคือเบื้องหลังจริงๆ เบื้องหน้าจะสวยงาม สดใส ร่าเริงอย่างมีความสุข
ครูเกษียณเมื่อปี พ.ศ.2562 หลังจากเกษียณก็มาเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านคณิตศาสตร์ของ สสวท. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แล้วก็อบรมครูออนไลน์ของมูลนิธิศักดิ์พรทรัพย์ เป็นมูลนิธิที่อบรมครูโดยที่ครูไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเลย ปีนี้ก็ทำมา 4 ปีแล้ว ตอนนี้กำลังเขียนสคริปเพื่อบันทึกเทปสอนออนไลน์ คณิตศาสตร์ ป.6 ของ สสวท. สำหรับนักเรียนที่ไม่มีกำลังไปเรียนพิเศษ ครูก็มีคลิปบน youtube เรียนได้ทุกเวลาทุกสถานที่ เด็กๆ จำคำพูดตอนท้ายคลิปว่า “คณิตศาสตร์ไม่ใช่เรื่องยาก หมั่นฝึกฝนและทำบ่อยๆ นักเรียนจะเก่งคณิตศาสตร์” ขณะนี้งานที่ทำเป็นหลักๆ คือ ทำเกมส์คณิตศาสตร์ของ สสวท. เพื่อให้เด็กได้ฝึกทักษะคณิตศาสตร์ตั้งแต่ ป.4-ป.6
ความประทับใจที่มีเกี่ยวกับโรงเรียน
ครูประทับใจในตัวเด็กๆ นะ เด็กๆ มีความสดใส ธรรมชาติของเด็กๆ ที่โรงเรียนเราจะไม่เหมือนเด็กที่อื่นหรอก เพราะว่าเด็กเหล่านี้กล้าที่จะโต้ตอบ กล้าที่จะคุยกับอาจารย์ เหมือนระยะห่างระหว่างครูกับเด็กมันน้อย กล้าจะพูดแลกเปลี่ยนความเห็น การที่จะสอนเด็กเหล่านี้เป็นเรื่องท้าทายมากๆ เลย เพราะครูต้องหาวิธีการในการสอน ทำแบบฝึกหัดเนื้อหาให้เหมาะกับนักเรียนของโรงเรียนเรา ในชั่วโมงเรียนเด็กจะได้ทำแบบฝึกหัดเรื่องเดียวกันที่ไม่เหมือนกันเลย ครูมี 18 ชุด ลอกกันไม่ได้เลย มันเลยส่งผลไปถึงการสอบ O-net คะแนนเฉลี่ยคณิตศาสตร์สูงกว่าระดับเฉลี่ยของประเทศเยอะเลย ค่าเฉลี่ยของสังกัดสาธิตของมหาวิทยาลัยก็สูงกว่าเยอะเช่นกัน จากที่ครูเริ่มสอนตอนแรก ค่าเฉลี่ยวิชาคณิตศาสตร์เวลาถูกประเมินจะเป็นอันดับสุดท้ายในโรงเรียนเลย ตอนนี้มีอาจารย์ฝรั่งมาสอนภาษาอังกฤษตั้งแต่ ดล. ทำให้ค่าเฉลี่ยของภาษาอังกฤษก็เริ่มสูงเหมือน คณิตศาสตร์แล้ว แต่พอครูเกษียณหลักสูตรก็เปลี่ยนพอดี ป.6 ปีนี้ เริ่มใช้หลักสูตรใหม่เป็นปีแรก เนื้อหายากขึ้น ครูประทับใจในตัวเด็กๆ เลยทำให้ครูสอนอย่างมีความสุขจนเกษียณ
ความรู้สึกต่อโรงเรียน ครูประทับใจการทำงานในโรงเรียนนี้ บุคลากรต่างๆ มีอาจารย์ผู้ใหญ่เป็นต้นแบบในการดูแลเด็ก แก้ปัญหาเด็ก เวลามาทานข้าวเจอกันก็พูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในการแก้ปัญหาเด็ก มันเป็นวัฒนธรรมองค์กรอย่างหนึ่งในการเรียนรู้จากรุ่นพี่ เกี่ยวกับเรื่องสถานที่จัดการเรียนการสอน เห็นไหมว่าโรงเรียนเปลี่ยนไปจนไม่มีอะไรเหมือนเดิมแล้ว ครูบอกศิษย์เก่าว่าของเก่าที่เหลืออยู่คือเสาธง เพียงอย่างเดียว ฝากดูแลด้วย ห้ามเปลี่ยนนะ รักษาไว้ให้ดีเลย เพราะไม่มีอะไรเหลืออยู่เลย ตอนที่เค้าทุบตึก 1 ตึกหลังแรกของโรงเรียน ครูขอให้เค้าเปิดรั้วเพื่อเข้าไปหยิบอิฐมอญเก่าแดงๆ ที่เขาทุบออกมา แล้วเอาไปวางไว้ในหลุมวางศิลาฤกษ์ 3 ก้อนที่สร้างอาคารฉันทะ ครูเก็บมา 5 ก้อน 5 ก้อนเพราะเรามีความเชื่อที่ว่า เลข 5 มีความเกี่ยวข้องกับการศึกษา คือ ร.5 ที่ริเริ่มให้มี ร.ร.สำหรับเด็กไทยอีก 2 ก้อนครูให้สมาคมศิษย์เก่าไว้ ครูมีความผูกพันมากกับอาคาร 1 เพราะรู้สึกว่าที่นี่คืออาคารเรียนโรงเรียนสาธิตจริงๆ จะมีห้องที่ตรงกลางห้องเรียน 2 ห้อง เป็นห้องสังเกตการสอนและดูพฤติกรรมเด็ก ครูจะมองเห็นเด็กทั้ง 2 สองห้องได้ ตอนนี้ก็มีห้องแบบนี้ที่อาคาร 40 ปี ที่ใช้กับเด็กเล็ก ป.1 และป.2
วีรกรรมของลูกศิษย์ที่อาจารย์ประทับใจ
ลูกศิษย์ที่ชอบสร้างวีรกรรม เป็นเรื่องท้าทายครูที่ต้องช่วยแก้ปัญหาให้เค้า เราต้องคิดอย่างดีที่จะช่วยเค้า เพราะเด็กจะมีพฤติกรรมบางอย่างที่ไม่ดี เด็กพวกนี้อาจารย์จะพูดคุยกับเค้าบ่อยๆ วิธีแก้ปัญหาคือ เปลี่ยนแนวร่วม จากที่เราจะเข้าไปดุเค้ามากๆ บางคนต้องใช้วิธีเปลี่ยนพฤติกรรมเค้าโดยการพูดคุยกับเค้า เหมือนแสดงความเป็นกันเองกับเค้า ให้รู้ว่าครูไม่ใช่คู่อริ เป็นพวกเดียวกัน จับแขนจับไหล่จับมือเดินกอดคอ เป็นหลักจิตวิทยา เด็กบางคนเค้าขาดความอบอุ่นจากทางบ้าน ถ้าเราใช้วิธีเหล่านี้ มันสามารถสื่อสารให้ถึงกันได้ว่าเรารักและเอ็นดูเค้า ส่วนมากครูจะใช้การสัมผัสตัวกับเด็กผู้ชาย เด็กผู้หญิงก็เรียกมาคุย ตามบริบท เวลามีอะไรครูจะพยายามแก้ เป็นความท้าทายที่จะช่วยเหลือเค้า เด็กที่เรียนรู้ช้าก็ต้องให้ความช่วยเหลือให้เรียนทันเพื่อนๆ เด็กบางคนถามเลยว่าอาจารย์สอนหนูหรือสอนผมหลายครั้ง ซ้ำแล้วซ้ำอีก ไม่เบื่อเหรอ ครูไม่เบื่อหรอกมันเป็นหน้าที่ของครู ได้ทำบุญกับเด็กๆ ทุกวันมันคือความสุขของครู
ความในใจถึงลูกศิษย์
ขอฝากความคิดถึงถึงลูกศิษย์ทุกคน เด็กๆ เวลาคิดถึงครูขอให้ครูส่งเพลงไปให้ ครูเองก็ไม่กล้าส่งเพราะแปลงเองจากเทปมาเป็น Mp3 ครูเลยส่งคลิปใน youtube ที่ตรงกันไปให้ ครูมาสอนคณิตศาสตร์ ป.6 ถ้านึกถึงครูประพนธ์จะนึกถึงเพลง ห.ร.ม และ ค.ร.น เพลงจำนวนเฉพาะ ถ้าคิดถึงครู ก็ร้องเพลง เปิด youtube ดูที่ครูสอนก็แล้วกัน
หลังจากที่ได้รับรู้เรื่องราวของอาจารย์ ประพนธ์ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งท่านที่แสดงให้เห็นถึงบทบาทของอาจารย์ซึ่งเป็นผู้ให้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด แม้กระทั่งปัจจุบันท่านได้เกษียณอายุราชการแล้ว แต่ก็ยังนำวิชาความรู้ความสามารถมาพัฒนาอาจารย์รุ่นถัดไป ทั้งทางออนไลน์และยังมีส่วนร่วมกับ สสวท. ที่จะช่วยติว เด็กที่ขาดโอกาสในการเรียนพิเศษ เหล่าคณาจารย์ของโรงเรียนเราแม้จะเกษียณไปแล้วแต่คุณภาพที่ล้นแก้วยังสามารถสร้างสรรค์คุณงามความดีต่อสังคมได้อีกมากมาย
วันนี้ทางสมาคมศิษย์เก่าสาธิต ประสานมิตร ต้องขอกราบขอบพระคุณ รศ.ประพนธ์ จ่ายเจริญ ที่มาร่วมแบ่งปันเรื่องราวให้พวกเราหายคิดถึงค่ะ
